خودپنداره که در زبان انگلیسی به آن “self-concept” می گویند، تعاریف بسیاری دارد اما همه ی آن تعاریف به یک مفهوم اشاره می کنند. خودپنداره ی شما به معنی ادراک شما از خود و رفتارتان می باشد.

وقتی از شما می پرسم خودتان را در یک صفحه توصیف کنید، چیزهایی را در مورد خود بیان می کنید که به آن اعتقاد دارید. شیوه ی نگاه و اعتقادات شما به خود و توانایی هایتان، خودپنداره نامیده می شود.

به چند مثال در مورد خودپنداره توجه کنید:

” من شخصی اجتماعی هستم”

“من می توانم هر مشکلی را حل کنم”

” من چاق هستم”

” من جذاب نیستم”

” من بی عرضه هستم”

” من آنقدر که باید موفق نیستم”

” من با تمام دستاوردهایی که دارم خودم را دوست داشتنی نمی دانم”

” من بسیار توانمند و تاثیرگذار هستم”

” من قادر هستم زندگیم را همانطور که می خواهم تغییردهم”

” من باور دارم که سن و شرایط محیطی تاثیری بر روند رشد من ندارد و من با تمام محدودیت ها ، زندگی رویایی ام را خلق می کنم”

چگونه خودپنداره ی مثبت یا منفی می تواند بر کل زندگی شما تاثیر بگذارد

خطرناکترین موضوع در مورد یک خودپنداره ی منحرف شده این است که ضمیر ناخودآگاهتان تان به صورت فعال به شما ثابت می کند خودپنداره ی شما صحیح است.

 برای مثال، اگر خودتان را شخصی ناتوان بدانید، در نتیجه ضمیر ناخودآگاه تان شما را تحریک نمی کند که کاری برای تغییر شرایط کاری خود انجام دهید. خودپنداره ممکن است مانع شود تا شما یک رژیم سالم را دنبال کنید و مدام به شما یادآوری می کند که رژیم غذایی هیچ تاثیری روی تغییر وزن  نخواهد داشت .

ممکن است جلوی شما را برای خرید لباس های زیبا بگیرد و به شما القا کند که هیچگاه جذاب نخواهید بود.حتی ممکن است کاری کند شما رفتاری غیر اجتماعی از خود نشان دهید!!

تلاش برای جذابیت بدون تغییر خودپنداره تان هرگز امکان پذیر نیست، چرا که همیشه احساس می کنید رفتارتان به شکلی مصنوعی است. اگر می خواهید ویژگی را در مورد خود تغییر دهید، باید این کار را با تغییر خودپنداره ی روانشناختی تان آغاز کنید.

فروشنده ی ای که به دلیل خودپنداره ی منفی خویش باور دارد همیشه شکست می خورد و یا باور دارد که محصولش آنقدرها هم ارزشمند نیست، هرگز موفق نخواهد شد فروش خوبی داشته باشد.

چگونه خود پنداره را تغییر دهیم

خودپنداره در نتیجه ی باور های غلطی ایجاد می شود که در گذشته در شما القا کرده اند، و شما به واسطه پیش نویس زندگیتان، نقش های این نمایشنامه و سناریوی معیوب را بارها و بارها تکرار می کنید، شما با چنین افکاری متولد نشدید ، به همین دلیل است که می توانید تغییرش دهید.

خود صحبتی ( گفت و گو با خود (self – talk  شیوه ای است که با کمک آن می توانید باور های خود را شکل دهید. به یاد داشته باشید باور های ما ستون هایی هستند که خودپنداره ی ما بر آن ها استوار است پس به منظور تغییر خودپنداره، اول باید باور هایی که در مورد خود دارید را زیر سوال ببرید.

 باید از موارد غلط دست بکشید و سپس با استفاده از خود صحبتی از ایجاد باور های غلط دیگر جلوگیری کنید. پس به صورت خلاصه می توانیم فرایند تغییر رفتار را به ترتیب به چهار مرحله تقسیم کنیم:

 1) خود صحبتی

 2) تغییر باور

 3) تغییر خودپنداره

 4) تغییر رفتار.

در واقع شما باید با خود صحبتی یا گفت و گو با خود، موانع روانشناختی را از سر راه بردارید تا بتوانید باور های خود را به شکل مثبت تغییر دهید و در نتیجه با تغییر خودپنداره به یک رفتار نوین دست یابید.

واگویه های ذهنی 

‌ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺭﺍ ﻭﺍﮔﻮیه مینامند؛ ﻭﺍﮔﻮیه ﻫﺎ ﺍﺛﺮﺍﺕ عمیقی بر ﻓﺮﺩ ﮔﻮینده ﺩﺍﺭﻧﺪ.
محققان طی مطاﻟﻌﺎﺗﯽ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻓﻘﻂ یک ﺑﺎﺭ ﺑﮕﻮیید: “ﻓﻼﻥ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ نمیتوانم ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩهم”، باید یک ﻧﻔﺮ ﺩیگر ﻫﻔﺪﻩ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮید ﮐﻪ “ﺷﻤﺎ میتوانید ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩهید” ﺗﺎ ﺍﺛﺮ ﻫﻤﺎﻥ یک ﺩﻓﻌﻪ ﺭﺍ ﺧﻨﺜﯽ ﮐﻨﺪ!

ﻣﺮﺍﻗﺐ ﻭﺍﮔﻮیه ﻫﺎﯼ ﺧﻮﺩ باشید.

تمرین مهم تغییر خودپنداره منفی و افزایش عزت نفس

اگر خودپنداره شما فقط شامل صفات منفی باشد، در این حالت عزت نفس پایینی را تجربه خواهید کرد. در مسیر کسب خودپنداره مثبت و بدست آوردن عزت نفس، لازم است باورهای منفی را که در ذهنتان نسبت به خودتان شکل گرفته، شناسایی کنید. خود شناسی باعث خواهد شد بررسی کنید چه باور های غلطی نسبت به خودتان در ذهنتان شکل گرفته و چرا عزت نفس شما پایین است!

باور های منفی را پیدا کنید و آن ها را در تکه کاغذی یادداشت کنید. از خودتان خجالت نکشید و هر آن چه که در درونتان هست را به روی کاغذ بیاورید؛ شما می خواهید خودتان را تغییر دهید بنابراین باید با خودتان رو راست باشید!

در گام بعد، به دنبال شواهدی باشید که این باور ها را به چالش می کشد. به عنوان مثال اگر فکر می کنید دیگران به شما اهمیت نمی دهند و از نظر آن ها فردی دوست داشتنی نبوده اید، مثال هایی در جهت نقض این افکار پیدا کنید. این دسته از تفکرات و تفکرات این چنینی، ساخته ذهن خود شما ست و وجود شما برای اطرافیان تان لازم و دوست داشتنی ست اما شما این را حس نمی کنید!

به مثالهای زیر توجه کنید

اگر دوستانتان شما را در روز تولدتان غافلگیر کرده اند و یا اگر همسرتان با یک شاخه گل از شما قدر دانی کرده است، اگر فرزندانتان به شما عشق می ورزند ، اگر پدر و مادرتان به شما تلفن می زنند و مشتاق دیدار شما هستند یا حتی اگر فردی به شما عشق می ورزد ولی شما حس مثبتی به او ندارید هم نشان دهنده این است که شما دوست داشتنی هستید.

این موارد و بسیاری موارد دیگر که روی کاغذ می آوردید همه دلایلی هستند که به شما ثابت می کند برخلاف نظر خودتان، دیگران شما را فردی دوست داشتنی و مقبول می پندارند!

هر چه شواهد بیشتری در نقض باور های ذهنی خود بیاورید و هر چه بیشتر خودپنداره های منفی ذهنی تان را به چالش بکشید، عزت نفس بیشتری در خودتان حس خواهید کرد. در به چالش کشیدن تفکرات منفی درباره ی خودتان اصرار بورزید تا میزانی که به خودتان ثابت شود، آن چیزی که در مورد خودتان می پنداشتید، اشتباه بوده و شما فردی دوست داشتنی هستید. تا جایی به این روش ادامه دهید که تلقینات ذهنی گذشته از شما دور شود و اصول جدید را پذیرفته و جایگزین تفکرات اشتباه قبلی کرده باشید وآرامش را تجربه کنید.

عزت نفس و خودپنداره مثبت زیر بنای اعتماد به نفس است 

اگر بیزنس ، شغل ،هنر یا چالش جدیدی را می خواهید آغاز کنید، قطعا ترسها به شما حمله می کنند ،برای روبرو شدن با ترسهایتان، زمانهایی که در یک کار موفق بودید را به خودتان یادآوری کنید ، خودکار و کاغذی بردارید و تمام دستاوردهایی که در آن مرحله کسب کردید را روی کاغذ بیاورید، مثلا من توانایی خلق پول را بارها تجربه کردم، من در مصاحبه شغلی قبول شدم ، من در کار اولم موفق بودم و توانستم ارتقا درجه بگیرم، من در اولین کارم با پولی که بدست آوردم ماشین خریدم ، من توانایی خرید موبایل و وسایل مورد نیازم را داشتم، من توانایی پرداخت قبض هایم را داشتم و باز هم می توانم پول جدید خلق کنم. 

هر دستاوردی هر چند کوچک را به خودتان یادآوری کنید و آن را روی کاغذ بنویسید، به ذهن ناخودآگاهتان بقبولانید که شما توانایی خلق رویاهایتان را دارید، ذهن ناخودآگاهتان تفاوت زمان را درک نمی کند آنچه شما در مورد آینده تان باور دارید و مدام به تصویر می کشید را می پذیرد و شرایط را به سمت و سویی سوق می دهد که شما به خواسته هایتان هدایت می شوید.

نکته کلیدی در مورد روانشناسی خودپنداره

شما چیزی هستید که فکر می کنید پس اگر می خواهید ویژگی را در مورد خود تغییر دهید، اول باید خودپنداره یتان را عوض کنید و سپس تغییر به سادگی و خودبه خود اتفاق می افتد.

بیشتر  بدانید :

اعتماد به نفس چیست ؟

عزت نفس چیست ؟

تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس با غرور و خودشیفتگی چیست ؟

ده راهکار افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس- ویدئو آموزشی

در صورتی که قصد دارید به صورت منظم و جدی برای افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس خود وقت بگذارید،پیشنهاد ما این است که  محصول اعتماد به نفس و عزت نفس به روش TA را خریداری نمایید، این محصول پاسخ افرادی است که می خواهند از علت رفتارهای خود و دیگران آگاه شوند ،شخصیت خود را بهبود بخشیده و فرزندانی با اعتماد به نفس و عزت نفس پرورش دهند.

این محصول حاصل پژوهش ها و جست و جوهای ده ساله ماست که با متد انجمن بین المللیTA تهیه شده است .